Dikush thotė: “Dėshiroj
tė pendohem, por nuk i di rregullat e pendimit. Nė mendje mė sillen shumė
pyetje pėr vlef-shmėrinė e teubes, kur i bėj disa gjynahe, pėr mėnyrėn e
plotėsimit tė disa haqeve tė Allahut, qė i kam lėnė pa i kryer, si dhe pėr mėnyrėn e kthimit njerėzve haqet e shkelu-ra. A ka pėrgjigje pėr kėto pyetje?”
Pėr ta shuajtur etjen dhe pėr ta freskuar zemrėn e atij qė i ėshtė kthyer rrugės sė
Allahut, po i paraqesim kėto pyetje dhe kėto pėrgjigje:
Pyetje: Unė e bėj gjynahun e pastaj pendohem pėr tė. Por pastaj mė mund epshi, i cili tė ēon drejt sė keqes (nefsul
emmare), dhe i kthehem pėrsėri. Me kėtė, a zhvleftėsohet pendimi i parė dhe a mbetet gjynahu i parė dhe ai
pas tij?
Pėrgjigjie: Pjesa dėrrmuese e dijetarėve
thonė se nuk ėshtė kusht pėr vlefshmėrinė e teubes qė mos t’i kthehet gjynahut, por vlera e teubes qėndron
nė atė se ajo pėrqendrohet nė braktisjen e gjynahut, nė pendimin
prej tij dhe nė vendosjen e prerė pėr shmangien e pėrdorimit tė tij. Nėse e bėn, atėherė trajtohet si ai qė bėn
gjynah tė ri. Atij i nevojitet pendim i ri, kurse pendimi i parė ėshtė i vlefshėm.
v
Pyetje: A pranohet teubeja nga njė
gjynah derisa unė jam duke bėrė tjetrin?
Pėrgjigjie: Pranohet teubeja nga njė
gjynah edhe nėse je duke bėrė tjetrin, me kusht qė tė mos jetė prej tė njėjtit lloj dhe nuk ka lidhje me gjynahun e parė.
Shembull, nėse pendohet nga kamata, por nuk pendohet nga pirja e alkoolit, pendimi i tij nga kamata pranohet dhe anasjelltas.
Por nėse pendohet dhe nuk punon me kamatėn e rėndomtė e nė anėn tjetėr vazhdon tė punojė me kamatė kreditore, atėherė
pendimi i tij nuk pranohet. Edhe atij qė pendohet nga marrja e drogės ndėrsa vazhdon me pirjen e alkoolit, nuk i pranohet
teubeja. Gjithashtu, kush pendohet nga zinaja me njė femėr dhe vazhdon me tjetrėn, edhe atij nuk i pranohet. Ajo qė kanė arritur
ėshtė se janė shmangur nga njė gjynah, por janė duke bėrė gjynahun tjetėr nga i njėjti lloj.
v
Pyetje: Kam lėnė disa detyra ndaj Allahut
nė tė kaluarėn: namaze qė nuk i kam falur, agjėrim qė nuk e kam mbajtur, dhe zekat qė nuk e kam dhėnė. Tani, si tė veproj?
Pėrgjigjie: Lėnėsi i namazit nuk e
ka pėr detyrė ta bėjė kaza. Ky ėshtė mendimi mė i saktė, ngase atij i ka kaluar koha e rregullt dhe nuk mund ta
arrijė tjetėr herė. Namazin e kompenson me kėrkim faljėje (istigfarė) dhe me fal-jen e shpeshtė tė nafileve,
ndoshta Allahu nė kėtė mėny-rė ia fal. (Pjesa dėrrmuese e dijetarėve islamė, nė mesin e tyre edhe dijetarėt hanefi,
e kushtėzojnė pėrsėritjen (kazanė) e nama-zeve tė kaluara pėr vlefshmėrinė e teubes, duke bėrė kraha-sim (kijas) me kazanė
e domosdoshme tė gjumashit dhe harrestarit. Shėnim i pėrkthyesit.
Sa i pėrket lėnėsit tė agjėrimit, nėse
ka qenė musliman nė kohėn kur e ka lėnė agjėrimin, e ka pėr detyrė ta bėjė kaza sė bashku me tė ushqyerit e njė varfanjaku
pėr ēdo ditė qė ka lėnė gjatė Ramazanit, kur arrin Ramazani tjetėr pa arsye. Kjo ėshtė
keffaret (kompensim) pėr vonimin e agjėri-mit. Agjėrimi bėhet ditė pėr ditė, edhe nėse grumbullohen muajt
e paagjėruar. P.sh. Njė njeri i ka lėnė 3 ditė tė Ramazanit tė vitit 1400 hixhrij dhe 5 ditė tė Ramazanit tė vitit
1401 hixhrij. Pas disa vitesh ėshtė penduar tek Allahu. Ai duhet t’i bėjė kaza tetė ditė tė agjėrimit dhe ta ushqejė
njė varfanjak po aq ditė. Shembull tjetėr. Njė femėr ka hyrė nė pubertet nė vitin 1400 hixhrij dhe ėshtė turpėruar t’i
lajmėrojė prindėrit e saj, ashtu qė i ka agjėruar edhe tetė ditėt e rregullta (tė
menstruacionit) dhe nuk i ka bėrė kaza. Tani ajo ėshtė penduar tek Allahu. Edhe pėr te vlen vendimi i mėparshėm. Kėtu pra ėshtė fjala pėr ata qė e kanė lėnė agjėrimin nga pėrtesa apo nga turpi, sepse disa dijetarė
islamė janė tė mendimit se pėr ata qė e kanė lėnė agjėrimin me qėllim dhe pa arsye nuk ka kaza.
Ndėrsa sa i pėrket lėnėsit tė zekatit,
ai detyrohet ta nxjerrė dhe ta japė zekatin, sepse ai ėshtė hak i Allahut nga njėra anė dhe hak i varfanjakut nga ana
tjetėr.
v
Pyetje: Nėse gjynahu i bėrė hyn nė
hakun e njeriut, atėherė si duhet bėrė teubeja?
Pėrgjigjie: Bazė pėr kėtė kemi hadithin
e Resulull-llahut: “Kush i ka bėrė padrejtėsi
vėllait tė vet nė pasuri apo nė nder, le t’i kėrkojė hallallėk menjėherė dhe para se t’i merret atė ditė kur nuk
do tė ketė dinar as dirhem. Nėse ka ndonjė vepėr tė mire, i merret me masėn e padrejtėsisė sė tij, e nėse nuk ka vepra tė
mira, atėherė i merren tė kėqijat e vėllait tė vet dhe i ngarkohen atij.”
Transmeton Buhariu
I penduari mund tė lirohet nga padrejtėsitė
e veta vetėm pėrmes kthimit tė hakut atij qė i takon, ose pėrmes kėrkimit tė hallallėkut dhe faljes. Nėse e falin,
lirohet, pėrndryshe duhet t’ua kthejė.
v
Pyetje: Kam marrė nėpėr gojė shumė
njerėz, ndėrsa disa tė tjerė i kam akuzuar me gjėra prej tė cilave ata janė tė pastėr. A ėshtė kusht t’i lajmėroj
pėr veprimet e mia dhe t’u kėrkoj falje? Nėse nuk kushtėzohet, atėherė si tė bėj teube?
Pėrgjigjie: Kjo pyetje vlerėsohet sipas
levėrdive dhe dėmeve. Nėse kur i lajmėron pėr pėrgojimin apo akuzat qė ua ka bėrė, nuk i hidhėrohen dhe nuk u shtohet
urrejtja dhe inati, mund tė kėrkojė falje prej tyre edhe nėse nuk i thekson veprimet e bėra. Shembull, t’i thotė: “Unė
kam bėrė gabime ndaj teje nė tė kaluarėn ose tė kam bėrė zullum me disa fjalė. Tash mė jam penduar tek Allahu, tė lutem mė
fal.” pa mos i shtjelluar veprimet. Kėshtu bėn tė veprohet.
E nėse, kur i lajmėron pėr pėrgojimin
dhe akuzat qė ua ka bėrė, hidhėrohen dhe u shtohet urrejtja dhe inati (bile nė shumicėn e rasteve ndodh kėshtu); ose,
nėse i lajmėron me fjalė tė shkurtra ata do tė kėrkojnė sqarime tė gjata, qė, kur do t’i dėgjojnė, do t’u shtohet
edhe mė tepėr urrejtja, atė-herė mė mirė ėshtė tė mos i lajmėrojė, sepse sheriati islam nuk preferon tė shtohen dėmet. Kėshtu
qė lajmėrimi i personit pėr disa ēėshtje, prej tė cilave ka qenė i rehatuar para se t’i dėgjojė dhe tė cilat sjellin
urrejtje, vjen nė kundėrshtim me synimet e sheriatit, i cili preferon lidhjen shpir-tėrore dhe dashurinė mes besimtarėve.
Mund tė ndodhė qė vetė lajmėrimi tė jetė shkak pėr njė armiqėsi pas sė cilės nuk mund tė arrihet asnjėherė mė deri te qetėsimi
i shpirtit tė atij qė ėshtė akuzuar apo ėshtė marrė nėpėr gojė dhe t’i rikthejė marrėdhėniet e mira me akuzuesin. Me
kėtė rast mjaftojnė disa pika pėr vlefshmėrinė e teubes. Ndėr to:
1 - Pendimi dhe kėrkimi i faljes nga
Allahu, duke e kujtuar pasojėn e kėtij krimi dhe bindjen nė ndalimin e tij.
2 – Pėrgėnjeshtrimi i vetvetes
kur e dėgjon diken duke e pėrcjellė pėrgojimin e tij apo duke e pėrhapur akuzėn (iftiran) e tij dhe ta pastrojė tė akuzuarin.
3 - Pėrmendja pėr tė mirė e atij qė
ka marrė nėpėr gojė nė ato vende ku e ka marrė nė qafė dhe t’i pėrhapė tė mirat e tij.
4 - Mbrojtja nga ata qė e pėrgojojnė
dhe t’i rrijė krah kur dikush dėshiron ta marrė nėpėr kėmbė.
5 – Bėrja dua pėr tė dhe kėrkimi
i faljes kur ėshtė nė vetmi.
Vėlla musliman, vėreji dallimet mes
hakut nė pasuri dhe krimeve fizike. Nga tė drejtat materiale kanė dobi ata qė u takon: nėse lajmėrohen pėr tė dhe u kthehet,
ata sigurisht do tė gėzohen, prandaj edhe nuk guxon tė mbahet fshehtė, pėrkundėr tė drejtave morale, prej tė cilave nuk shtohet
asgjė pėrveē dėmit dhe urrejtjes.
v
Pyetje: Si tė pendohet vrasėsi i qėllimshėm?
Pėrgjigjie: Vrasėsi i qėllimshėm i
ka tri obligime: Obligim ndaj Allahut, obligim ndaj tė vrarit (viktimės) dhe obligim ndaj trashėgimtarėve tė tij.
Obligimi ndaj Allahut nuk mund tė kryhet
vetėm se me teube tė sinqertė.
Obligimi ndaj trashėgimtarėve tė viktimės
ėshtė qė t’u dorėzohet atyre dhe ta marrin hakun e tyre, qoftė me kisas (dėnim me tė njėjtėn masė), qoftė pagim
tė gjakut ose t’i falet.
Kėtu mbetet haku i tė vrarit, i cili
nuk mund tė kryhet nė kėtė botė. Dijetarėt islamė thonė, se nėse pendimi i vrasėsit bėhet e sinqertė dhe bėn vepra tė mira,
atėherė Allahu e liron nga haku i tė vrarit, ndėrsa tė vrarin e kompenson me tė mirat e Tij ditėn e ringjalljes. Kjo ėshtė
prej pėrgjigjeve mė tė sakta.
Pyetje: Si tė pendohet vjedhėsi?
Pėrgjigjie: Nėse sendi i vjedhur gjendet
tek ai, e kthen te pronari i saj. E nėse ėshtė harxhuar, prishur apo ka mangėsi nė vlerėn e tij gjatė pėrdorimit, duhet
t’ua kompensojė, pėrveē nėse ia falin.
v
Pyetje: Ndiej vėshtėrėsi tė madhe kur
ballafaqohem me ata qė u kam vjedhur. Nuk mund t’u tregoj e as t’u kėrkoj falje. Si tė veproj?
Pėrgjigjie: Nuk ėshtė keq tė kėrkosh
ndonjė rrugė me tė cilėn do ta zbusėsh ngushtėsinė tėnde kur takohesh me ta. Shembull, pėrmes dėrgimit tė gjėrave tė
tyre me ndonjė person tjetėr duke kėrkuar tė mos pėrmendet emri yt, ose me anė tė postės. Mund t’i lėsh, gjithashtu,
fshehurazi tek ata, ose tė pėrdorėsh ndonjė truk dhe t’u thuash se ky ėshtė haku i tyre qė ka qenė te njė person
i cili nuk dėshiron t’i pėrmendet emri. Me rėndėsi ėshtė t’u kthehet pronarėve haku i tyre.
v
Pyetje: Kam pas vjedhur mė parė nga
babai fshehurazi. Tani dėshiroj tė pendohem, por nuk e di se sa kam vjedhur saktėsisht, dhe mė vjen vėshtirė t’i
dal karshi.
Pėrgjigjie: Duhet ta vlerėsosh pėrafėrsisht
pasurinė e vjedhur dhe po atė vlerė tė hollash lejohet t’ia kthesh babait tėnd
fshehurazi, ashtu siē ia ke marrė.
v
Pyetje: Kam vjedhur prej njerėzve pasuri
tė ndryshme, e tashmė jam penduar tek Allahu, por unė nuk i di adresat e tyre.
Pėrgjigjie: Duhet t’i kėrkosh
sa tė mundesh dhe tė kesh kohė. Nėse i gjen, kthejua dhe falėndero Allahun. Por nėse
ka vdekur pronari i pasurisė, t’ua kthesh trashigimtarėve tė tij. E nėse nuk i gjen, pėrkundėr pėrpjekjes
tėnde tė mad-he, atėherė jepe atė sadaka nė zėvendėsim tė tyre dhe bėje nijet pėr ta, edhe nėse janė jomuslimanė, sepse
Allahu, nėse nuk u jep nė ahiret, i shpėrblen nė dynja.
Kjo ēėshtje ėshtė shumė e afėrt me
rastin qė e cek Ibni Kajjimi nė librin e tij “Medarixhus-salikin” (Gradacionet
e besimtarėve), se njė njeri ka vjedhur nė armatėn e muslimanėve. Pas njė kohe ai pendohet dhe e sjell
atė qė ka vjedhur para gjeneralit tė ushtrisė, por, ai nuk e pranoi. Ai i tha: “Si ta pranoj kur nuk di se si t’ua
shpėrndaj ushtarėve haqet e tyre pasi qė ata janė kthyer?! I penduari shkon te njė dijetar i quajtur Haxh-xhaxh
bin Shair dhe kėrkon fetva prej tij.” Ai u pėrgjigj: “O njeri, Allahu i njeh ushtarėt dhe i di emrat e tyre. Njė
tė pestėn e pasurisė ndaje pėr buxhetin ushtarak, kurse tjetrėn jepe sadaka nė emėr tė tyre, se Allahu do t’i shpėrblejė
pėr tė.” Ai ashtu veproi. Kur dėgjoi Muaviu tha: “Sikur ta
jepja unė kėtė pėrgjigje, do tė mė ishte mė e dashur se gjysma e pasurisė sime.”
v
Pyetje: Ua kam grabitur pasurinė disa
jetimėve, pastaj kam bėrė tregti dhe kam fituar prej tyre. Kjo pasuri ėshtė shtuar disa herė. Pastaj iu frikova Allahut dhe
u pendova pėr atė qė kam bėrė. Si mė pranohet teubeja?
Pėrgjigjie: Dijetarėt islamė kanė mendime tė ndryshme rreth kėsaj ēėshtjeje. Mendoj se mendim mė i afėrt ėshtė
ai i cili thotė se pyetėsi e ka pėr detyrė tua kthejė kapitalin jetimėve dhe t’ua shtojė gjysmėn e fitimit.
Atėherė do tė konsiderohet ortak i
tyre nė fitim, kurse kapitali u mbetet atyre.
v
Pyetje: Kam blerė njė veturė me tė
holla e tė cilave gjysma ishin tė fituara hallall e gjysma tjetėr haram. Vetura gjendet ende tek unė, si tė veproj?
Pėrgjigjie: Kush
blen njė send qė nuk ndahet, si shtėpi apo veturė me pasuri, gjysma nga hallalli e gjysma nga harami, ai duhet
tė ndajė nga pasuria tjetėr nė masė tė haramit dhe e ndan sadaka pėr pastrimin e pasurisė. Nėse kjo pjesė e pasurisė
e fituar haram ėshtė hak i tjetėrkujt, duhet t’ua kthejė atyre me tė njėjtėn vlerė, siē e sqaruam mė parė.
v
Pyetje: Ēka tė bėhet me njė pasuri
e cila ėshtė fituar nga ha-rami ose ėshtė pėrzier me pasuri hallall?
Pėrgjigjie: Kush
bė tregti me mall haram duke ia ditur vendimin atij e pastaj pendohet, fitimin e kėsaj tregtie tė ndaluar e jep
nė vend hallall me qėllim tė pastrimit e jo me qėllim tė sadakasė, sepse Allahu ėshtė i Pastėr dhe e do tė pastrėn.
Nėse malli haram pėrzihet me mall tjetėr,
siē ėshtė rasti me dyqanxhiun i cili shet alkool sė bashku me mallin tjetėr, ai duhet tė vlerėsojė kėtė pasuri haram me njė
ēmim tė pėrafėrt dhe t’i nxjerrė ato tė holla nė atė mėnyrė qė mendja t’i anojė se e ka pastruar mallin e
tij nga harami, kurse Allahu do t’ia kthejė me fitim mė tė mirė, sepse ka mjaft pėr besimtarėt.
Nė pėrgjithėsi, kush ka pasuri haram
dhe dėshiron tė pendohet, nėse ka qenė jomusliman kur e ka fituar pasurinė, nė momentin e teubes nuk obligohet
ta nxjerrė atė, sepse Pejgamberi alejhi selam nuk i obligoi sahabėt, kur u bėnė muslimane, ta nxjerrin pasurinė
qė e kanė fituar me haram. Por, nėse ka qenė musliman kur e ka fituar pasurinė nga harami dhe ka qenė i vetėdijshėm pėr kėtė,
atėherė ai, po tė pendohet, duhet ta nxjerrė nga pasuria e tij atė qė ėshtė haram.
v
Pyetje: Kam pasur pasuri tė marrė nga
kamata, por unė e kam harxhuar tė tėrėn, ashtu qė nuk ka mbetur gjė prej saj. Tani unė jam penduar, si tė veproj?
Pėrgjigjie: Nuk ke kurrfarė detyrė
pėrveē teubes tek Allahu i madhėruar, teube tė sinqertė. Duhet ta dish se kamata ėshtė gjė e rrezikshme. Allahu
urdhėron nė Kur’an qė tė mos tė luftohet askush, pėrveē atyre qė e marrin kamatėn. Derisa pasuria jote nga kamata
ėshtė harxhuar krejtėsisht, atėherė nuk ke nė kėtė pikėpamje kurrfarė obligimesh.
v
Pyetje: Njė njeri ka marrė ryshfet,
pastaj Allahu e udhėzoi nė rrugė tė drejtė. Ē’tė bėjė me pasurinė e marrė nga ryshfeti?
Pėrgjigjie: Ky person ka marrė ryshfet
nė dy mėnyra:
1 - Ka marrė rryshfet nga dikush qė
ka qenė i detyruar ta japė kėtė, qė tė arrijė deri tek e drejta e tij, sepse nuk ka pasur tjetėr rrugėdalje pėrveēse
tė japė ryshfet. Nė kėtė rast i penduari duhet t’ia kthejė pasurinė atij qė ia ka marrė, sepse kjo pasuri llogaritet
si pasuri e plaēkitur dhe se ai qė e ke dhėnė ka qenė i detyruar ta bėjė
kėtė.
2 - Ka marrė ryshfet nga dikush qė
ka synuar tė arrijė disa qėllime qė nuk janė e drejtė e tij. Atij nuk i kthehet ajo qė i ėshtė marrė, por i penduari pastrohet
nga kjo pasuri e ndaluar duke e shpėrndarė nė vende tė nevojshme, si fukarave pėr shembull. Ai duhet tė pendohet nga veprimi
qė u ka shkaktuar dėme atyre qė ua ka marrė tė drejtat.
Pyetje: Kam bėrė punė tė ndaluara,
e pėr to kam marrė tė holla. A jam e detyruar, pasi jam penduar, t’ua kthej kėto tė holla atyre qė m’i kanė dhėnė?
Pėrgjigjie: Personi i cili bėn punė
tė ndaluara ose bėn shėrbime tė ndaluara dhe pėr to merr tė holla, nėse pendohet, duhet tė pastrohet nga ajo pasuri, por nuk
duhet t’ia kthejė atyre qė ua ka marrė.
Zinaqarja qė merr tė holla pėr zina,
nėse pendohet, ato tė holla nuk ia kthen zinaqarit. Kėngėtari qė merr tė holla nga kėngėt e pandershme, po tė pendohet,
nuk ia kthen ato pronarit tė banketit. Shitėsi i alkoolit apo i drogės nuk i kthen tė hollat tek ata qė ua ka shitur, nėse
pendohet. Dėsh-mitari i rrejshėm, qė merr ryshfet nuk ia kthen tė hollat atij qė e ka pėrdorur si dėshmitar tė rrejshėm.
Shkak pėr kėtė ėshtė se nėse i penduari
ia kthen pasurinė e ndaluar gjynahqarit, atij i dyfishohen levėrditė. Kjo nėnkupton se ai po i ndihmon pėr t’i
bėrė edhe mė tej gjynah Allahut, kėshtu qė duhet vetėm se tė pastrohet nga ajo pasuri. Ky ėshtė edhe mendimi kan
anon Ibni Tejmiu dhe nxėnėsi i tij, Ibni Kajjimi.
v
Pyetje: Kam njė ēėshtje qė mė brengos
shumė dhe mė shkakton shqetėsime tė mėdha. Fjala ėshtė se unė kam bėrė zina me njė femėr e tani nuk di se si tė pendohem.
A mė lejohet martesa me tė pėr ta mbuluar ēėshtjen?
Pėrgjigjie: Aq shumė po shtrohen pyetje
rreth panders-hmėrisė, kohėve tė fundit, saqė ėshtė bėrė e domosdoshme qė muslimanėt t’i rishikojnė gjendjet e
tyre dhe tė udhėzohen sipas Kur’anit dhe Sunetit, posaēėrisht nė ēėshtj-en e uljes sė shikimit, ndalimit nė vetmi
me atė qė e ke tė ndaluar, tė pėrshėndetja me femrėn e huaj dhe mbajtja e mbulesės islame. Sa i pėrket pyetjes sė sipėrshtruar,
ai qė bėn zina ka vepruar nė njėrėn prej kėtyre dy mėnyrave:
1 - Ka bėrė zina me njė femėr me dhunė
dhe me presion, e pėr kėtė person ėshtė obligim t’ia japė mehrin e standardit tė saj, si kompensim pėr dėmin qė ka shkaktuar
krahas teubes sė sinqertė qė duhet tė bėjė. Nėse ėshtė duke jetuar nė njė shtet ku praktikohet sheriati, atėherė duhet
t’i ekze-kutohet dėnimi, nėse ēėshtja e tij ėshtė publikuar nė organet pėrkatėse tė shtetit.
2 - Ose ka bėrė zina me dėshirėn e
saj. Nė kėtė rast prej tij kėrkohet vetėm teubeja. Nėse ajo lind, fėmija nuk i takon atij, nuk e ka pėr detyrė ta furnizojė,
pėr shkak se fėmija ka lindur prej fasikut (e ky tanimė ka bėrė teube dhe nuk ėshtė mė fasik). Nė kėtė rast fėmija i
takon nėnės e nuk guxon t’i takojė zinaqarit qė ka bėrė teube.
Atij qė ėshtė penduar nuk i lejohet
martesa me femrėn pėr ta mbuluar ēėshtjen. Allahu nė Kur’an thotė:
“Laviri nuk do
tė duhej tė martohej me tjetėrkėnd, pos me ndonjė lavire ose idhujtare, e lavirja, me tė nuk do tė duhej tė
martohej kush, pėrpos ndonjė lavir ose idhujtar.” (Nur:3)
Nuk lejohet tė kurorėzohet njė femėr
e cila nė barkun e saj mban fėmijė nga zinaja, edhe nėse ėshtė prej po tė njėjtit person. Gjithashtu nuk lejohet tė kurorėzohet
njė femėr e cila nuk e di se a ėshtė me barrė apo jo. Por, nėse pendohet ai dhe pendohet edhe ajo me teube tė sinqertė dhe
vėrtetohet joshtatėzania e saj, i lejohet atij ta marrė pėr grua dhe tė fillojė me tė njė jetė tė re, jetė me tė cilėn
ėshtė i kėnaqur Allahu.
v
Pyetje: Kam bėrė zina me njė femėr
e pastaj jemi kurorėzuar. Tashmė kanė kaluar disa vite dhe jemi penduar qė tė dy. Ēka duhet tė veprojmė tani?
Pėrgjigjie: Pasi ju veē keni bėrė teube,
atėherė duhet ta ripėrtėrini kurorėzimin me kushtet e tij sheriatike. Kjo nuk ėshtė obligim tė bėhet nė gjyq
(aludohet pėr shtetet islame), por mund tė bėhet edhe nė shtėpi.
v
Pyetje: Njė femėr tregon: Jam martuar me njė burrė tė ndershėm, kurse unė kam bėrė para martesės disa vepra qė
Allahu nuk ėshtė i kėnaqur. Ndėrgjegjja ime mė qorton gjithmonė. Shtroj pyetjen: A duhet t’i tregoj burrit
tim pėr atė qė kam bėrė nė tė kaluarėn?
Pėrgjigjie: Nuk duhet asnjėri prej bashkėshortėve t’i tre-gojė tjetrit pėr atė qė ka bėrė nė tė kaluarėn prej gjėrave
tė ndaluara. Ai qė sprovohet me diēka prej kėtyre ndytėsirave, le tė mbulohet me
atė qė e mbuloi Allahu. Atij i mjafton pendimi i sinqertė.
Ndėrsa ai qė martohet me beqareshė
e pastaj me rastin e takimit gjenital vėren se nuk ėshtė e virgjėr, i lejohet qė t’ia
marrė mehrin dhe ta ndajė. Nėse e sheh se ėshtė penduar pėr atė qė ka bėrė, ia mbulon dhe vazhdon jetėn me te,
ai ka shpėrblimin dhe sevapin e madh prej Allahut.
v
Pyetje: Me ēka obligohet ai qė ka bėrė
teube nga homoseksualiteti?
Pėrgjigjie: Pėr personat e tillė kėrkohet
tė bėhet njė teube e madhe, sepse nuk ka popull qė ka dėnuar Allahu si popullin e Lutit, pėr shkak tė marrėzisė dhe fatalitetit
tė kėsaj pune tė felliqur. Dėnimi i tyre ishte:
1 - Allahu ua mori sytė dhe mbetėn
tė verbėr duke u rrahur ndėrmjet tyre, siē tha Allahu nė Kur’an: “Ne ua verbuam sytė atyre”
2 -
U dėrgoi njė erė tė forte.
3 - U praptoi shtėpitė duke ua kthyer
kulmet nė themelet e tyre.
4 - Nga qielli u lėshoi gurė tė argjiltė
dhe tė fortė saqė i shkatėrroi tėrėsisht.
Andaj edhe dėnimi qė u ekzekutohet
bėrėsve tė kėsaj pune tė fėlliqtė ėshtė mbytja, qoftė i martuar apo i pamartuar, siē tha Muhammedi alejhi selam:
“Kė e gjeni duke e bėrė punėn e popullit tė Lutit, mbytni atė qė e bėn dhe atė tė cilit i bėhet.”
Transmetojnė Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Ibni Maxhe.
v
Pyetje: Jam penduar tek Allahu, por
mė kanė mbetur disa gjėra tė ndaluara, si, disa instrumente muzikore, kaseta dhe videofilma. A mė lejohet t’i shes,
veēanėrisht kur ato kushtojnė shtrenjtė?
Pėrgjigjie: Gjėrat e ndaluara ėshtė
e ndaluar tė shiten, gjithashtu edhe fitimi prej tyre ėshtė i ndaluar. Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: “Kur
Allahu njė gjė e bėn haram, e bėn haram edhe fitimin e saj.” (Ebu Davudi). Ēdo gjė qė dihet se tjetri do ta pėrdorė
nė haram, nuk i lejohet shitja, sepse Allahu e ka ndaluar njė gjė tė tillė kur tha: “Mos e ndihmoni njėri-tjetrin
nė mėkate dhe armiqėsi.” Sado qė tė humbėsh nga pasuria e kėsaj bote, ajo qė e ka Allahu ėshtė mė e mirė dhe mė e pėrjetshme,
sepse Ai t’i kompenson me tė mirat dhe dhuntitė e Tij.
v
Pyetje: Kam qenė nė rrugė tė devijuar
dhe kam pėrhapur ide ateiste. Kam shkruar tregime dhe artikuj me pėrmbajtje ateiste.
Poezinė time e kam pėrdorur pėr pėrhapjen e lirisė sė pakufizuar dhe gjėrave tė ndaluara. Por, mėshira e Alla-hut mė kapi
dhe mė nxori nga errėsira nė dritė dhe mė udhėzoi. Si tė pendohem?
Pėrgjigjie: Kjo, pėr Zotin, ėshtė dhunti
dhe mirėnjohje e madhe. Ai tė ka udhėzuar, andaj edhe falėnderoju Atij dhe kėrko prej Allahut pėrforcim dhe ndihmė.
Ai qė pėrdor gjuhėn dhe lapsin e tij
pėr ta luftuar Islamin dhe pėr tė shpėrndarė bindje tė devijuara ose risi shkatėrruese dhe krime e vepra tjera tė
kėqija, duhet tė veprojė si vijon:
E para: Ta publikojė pendimin e vet
nga tė gjitha tė kaluarat dhe ta shpallė para masės tėrheqjen e tij me tė gjitha format dhe mundėsitė, me qėllim
qė t’u kėrkojė falje atyre qė i largoi nga e vėrteta dhe ta tregojė tė pavėrtetėn nė tė cilėn ka qenė, qė tė mos mbetet
i mashtruar ai i cili ėshtė ndikuar prej tij mė parė. T’i pėrgenjėshtroj dilemat qė para-shtronte dhe gabimet qė
bėnte, nė mėnyrė qė ta pastrojė veten pėr atė qė ka thėnė. Ky sqarim ėshtė prej kushteve kryesore tė teubes sė kėtij
personi. Allahu thotė:
“Pėrveē atyre
qė pendohen, qė pėrmirėsohen dhe qė u shpjegojnė njerėzve (tė
vėrtetėn), tė tillėve ua pranoj pendimin, se Unė pranoj shumė pendimin, jam mėshirues.” (Bekare 160)
E dyta: Ta shfrytėzojė penėn dhe gjuhėn
e vet nė pėrhapjen e mėsimeve islame. T’i angazhojė forcat dhe mundėsitė e veta nė ndihmėn e fesė sė
Allahut dhe t’ua mėsojė njerėzve hakun dhe t’i ftojė nė tė.
E treta: T’i pėrdorė kėto forca
pėr kundėrvėnie ndaj armiqve tė Allahut dhe t’i zbulojė ata dhe planet e tyre, mu ashtu siē u ka ndihmuar mė parė,
dhe t’i pėrgėnjeshtr-ojė idetė e armiqve tė Islamit. Tė bėhet shpatė e ithtarėve tė hakut kundėr ithtarėve tė batilit.
Si p.sh. nėse ka bindur ndonjė person, qoftė edhe nė ndonjė tubim tė caktuar pėr
lejimin e ndonjė harami, siē ėshtė
rasti me kamatėn, gjoja se ka dobi qė e lejojnė, duhet t’i kthehet atij dhe t’ia sqarojė tė vėrtetėn ashtu
siē e devijoi mė parė, ashtu qė personi ta mohojė atė.
Allahu ėshtė mė i miri Udhėzues!